TUYÊN TRUYỀN PHÒNG TRÁNH NGỘ ĐỘC THỰC PHẨM

1.  Ngộ độc thực phẩm có thể xảy ra ở mọi lúc, mọi nơi

Chúng có thể gây ngộ độc hàng loạt, nhất là ở các bếp ăn tập thể, các khu lễ hội, đám cưới, đám giỗ, các quán phục vụ học sinh đi thi hay khách đi đường. Chúng có thể làm bùng phát thành các vụ dịch nguy hiểm gây tổn hại đến sức khoẻ cộng đồng trầm trọng, ảnh hưởng đến trật tự xã hội và thiệt hại kinh tế to lớn. Mặc dù nhờ cố gắng của các cấp, các ngành mà ngộ độc thực phẩm trong những năm qua có xu hướng giảm nhưng nguy cơ ngộ độc vẫn rất cao, ngộ độc lẻ tẻ vẫn thường xảy ra.

            Ngày 3/1, tại cuộc họp Ban Chỉ đạo liên ngành trung ương về an toàn thực phẩm, đại diện ngành y tế cho biết năm 2023, cả nước ghi nhận 125 vụ ngộ độc thực phẩm, làm hơn 2.100 người ngộ độc, 28 người tử vong.

            Theo số liệu mới nhất, trong quý I/2024, cả nước xảy ra 16 vụ ngộ độc thực phẩm làm 3 người tử vong, 659 người bị ngộ độc, tăng gần 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Đáng chú ý, riêng trong tháng 3, cả nước xảy ra 6 vụ ngộ độc thực phẩm; riêng vụ ngộ độc trên địa bàn thành phố Nha Trang tại quán cơm gà Trâm Anh (đường Bà Triệu), khiến 369 người nhập viện điều trị, kiểm tra sức khỏe.

            Điều khiến nhiều người xót xa hơn cả là có rất nhiều học sinh là nạn nhân của các vụ ngộ độc.

            Ngày 31/3, 10 học sinh ở Nha Trang, Khánh Hòa nhập viện điều trị ngộ độc, nghi do ăn cơm gà được bày bán ở vỉa hè, trước cổng trường.

            Ngày 5/4, 28 học sinh ở Trường Tiểu học Vĩnh Trường và Trường THCS Trần Hưng Đạo, TP Nha Trang phải nhập viện điều trị nghi ngộ độc thực phẩm; một nữ học sinh tử vong khi đang trên đường đi cấp cứu. Qua nắm bắt thông tin ban đầu, các cháu có ăn sáng với nhiều món khác nhau tại các hàng quán bên ngoài nhà trường và người bán hàng rong.

            Hay tại tỉnh Lâm Đồng, ngày 4/4 nhiều học sinh trường THCS Tân Châu (xã Tân Châu, huyện Di Linh) có biểu hiện ngộ độc sau khi ăn kẹo có chữ nước ngoài mua từ một cửa hàng tạp hóa gần cổng trường học.

            Cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm

            Các biện pháp đề phòng ngộ độc thực phẩm phải được áp dụng từ khâu sản xuất nuôi trồng đến chế biến bảo quản và sử dụng, thực phẩm phải được an toàn từ trang trại đến bàn ăn cụ thể:

Với người sản xuất, chế biến thực phẩm phải là “người sản xuất thực phẩm có lương tâm”. Tuân thủ nghiêm ngặt các qui định của Nhà nước. Sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm theo Pháp lệnh vệ sinh an toàn thực phẩm. Việc sử dụng hoá chất, kháng sinh trong chăn nuôi, trồng trọt phải đúng loại, liều lượng, đúng lúc và đúng cách. Không sử dụng phân tươi bón ruộng, nuôi cá. Giết mổ gia súc, gia cầm phải qua kiểm soát của thú y, không buôn bán thịt gia súc, gia cầm bị bệnh.

Người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm phải học và có kiến thức về vệ sinh an toàn thực phẩm, được kiểm tra sức khoẻ định kỳ và đảm bảo không mắc các bệnh truyền nhiễm. Thường xuyên giữ vệ sinh cá nhân, vệ sinh trong chế biến, từ bỏ các thói quen mất vệ sinh như dùng tay bốc thực phẩm, xì mũi, ngoáy tay, gãi... Phải mang khẩu trang, áo quần gọn gàng sạch sẽ, rửa tay sạch bằng xà bông sau khi vệ sinh hay tiếp xúc với vật bẩn và trước khi chế biến thức ăn.

Cơ sở thực phẩm phải đảm bảo luôn sạch và khô ráo. Rác, thức ăn thừa, nước thải phải được xử lý triệt để, cống rãnh thông thoáng. Thiết bị, dụng cụ chế biến thường xuyên vệ sinh sạch sẽ, không để ruồi, kiến, gián, chuột, bụi tiếp xúc. Dụng cụ chén đũa được rửa bằng nước sạch qua 4 bước, lau khô trước khi dùng.

Chế biến thực phẩm theo qui trình một chiều, từ sơ chế đến tinh chế, nấu nướng, bảo quản và sử dụng. Không đi ngược lại, không có sự bắt chéo giữa thực phẩm chưa chế biến, giữa thực phẩm sống với thực phẩm chín. Dụng cụ chế biến thực phẩm sống, chín phải riêng biệt. Không được chế biến thực phẩm dưới đất hay sát nền nhà. ( thói quen của chúng ta thường là .. làm luôn trên nền nhà thay vì để trên bàn).

Chế biến thực phẩm đúng cách. Các loại thực phẩm như thịt, trứng, thủy hải sản đều phải được nấu kỹ. Các loại rau quả được ngâm kỹ, rửa sạch ít nhất 3 lần bằng nước sạch, tốt nhất là rửa dưới vòi nước chảy. Nếu sử dụng phụ gia hay phẩm màu thì phải đúng loại, đúng liều lượng. Chỉ mua và sử dụng phụ gia thực phẩm ở những cơ sở tin cậy, có nhãn mác rõ ràng.

Thực phẩm sau khi chế biến phải được dùng ngay trong vòng 2 giờ. Nếu bảo quản thì thực phẩm nóng được bảo quản ở nhiệt độ > 60oC, thực phẩm lạnh < 5oC, sau 2 giờ, muốn phục vụ khách hay ăn thì phải đun kỹ lại không để thực phẩm đã chế biến quá 4 giờ mới phục vụ. Thực phẩm sau khi chế biến được che đậy cẩn thận, không để động vật, côn trùng tiếp xúc hay đến gần thực phẩm, không để bụi rơi vào thực phẩm.

Có đủ nước sạch để chế biến, vệ sinh dụng vụ, vệ sinh cơ sở và cho khách hàng sử dụng. Nếu không có nước máy thì phải khử trùng nước bằng Cloramin trước khi sử dụng.

Khi mua thực phẩm cần chọn thực phẩm an toàn, mua ở những địa chỉ đáng tin cậy, thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng. Kiên quyết không mua các thực phẩm khi phát hiện có dấu hiệu hư hỏng, thịt gia súc, gia cầm bị chết, thực phẩm không rõ nguồn gốc.

Đối với người tiêu dùng, phấn đấu trở thành người tiêu dùng thông thái. Chỉ sử dụng các thực phẩm khi biết chắc là an toàn.

Không vào các quán ăn gần cống rãnh, ao tù nước đọng, bãi rác, hay các nguồn ô nhiễm khác. Không ăn ở những quán ăn quá ẩm thấp, nhiều bụi, nhiều ruồi, bẩn thỉu. Không ăn ở những nơi người bán hàng trông nhếch nhác, bẩn thỉu, dùng tay bốc thực phẩm, thường hắt hơi, xổ mũi, ngoáy mũi...

            Khi vào quán ăn nên quan sát khu bếp, khu chế biến, nơi bảo quản thực phẩm. Nên vào các quán đảm bảo các yêu cầu vệ sinh. Chọn các món ăn còn mới nóng. Không ăn các thức ăn cũ hay nguội. Không ăn các thức ăn sống hoặc tái./.                   
                                                                                                                                                                               KHOA YTCC – DD - ATTP